रगों में दौड़ता है गुजरात

ધમનીઓ માં દોડે છે ગુજરાત

 

ગુજરાત,

મારી ધમનીઓમાં લોહી બનીને દોડે છે
હૃદયમાં ધબકાર બનીને વસે છે
મસ્તિષ્કમાં વિચાર બનીને રહે છે
શ્વાસોમાં જીવન બનીને રહે છે
આંખોને દૃશ્ય બનીને દેખાય છે
જીભ પર સ્વાદ બનીને ઓગળે છે
કાન ને ગરબા બનીને સંભળાય છે
કલમ થી શબ્દ ગંગા બનીને વહે છે
ગુજરાત,
મારી ધમનીઓ માં લોહી બનીને દોડે છે
અભણ અમદાવાદી

हौसला चाहिए(मुक्तक)

 

फूल को चूमने के लिए हौसला चाहिए 

आग से खेलने के लिए हौसला चाहिए

फूल के रास्ते में मिलेंगे सदा शूल और

शूल से जूझने के लिए हौसला चाहिए

कुमार अहमदाबादी 

જડતર સેટની આત્મકથા

હું જડતર જ્વેલરીનો સેટ છું. મારા અંગોના નામ હાર,બંગડી,નેકલેસ,બુટ્ટી,ટીકી, પાયલ વગેરે છે.
આ પળે હું સોનું ગાળવાની કુલડીમાં પડ્યો છું. થોડી ક્ષણો પહેલા મારા પર હથોડી ચલાવી તોડી નંખાયો છે. થોડી જ વારમાં મને ગાળવામાં આવશે. આ ક્ષણે આંખોમાં દુઃખ અને આનંદ બંનેના કારણે ઝળઝળીયાં આવી રહ્યાં છે. બે ત્રણ મિનિટમાં જ સોનું ગાળવાની ગન ચાલશે અને.......પણ....
જ્યારે પાછું વળીને જોઉં છું ત્યારે ભવ્ય ભૂતકાળ યાદ આવી રહ્યો છે. એક સમય એવો પણ હતો. જ્યારે હું સોનાના બિસ્કીટના સ્વરૂપમાં હતો. ચોવીસ કેરેટ સોનું હતો. મને એક પ્રતિષ્ઠિત વેપારીએ ખરીદી લીધો. એને જડતરના સેટનો ઓર્ડર મળ્યો. એણે મારી સાથે બીજા ત્રણ બિસ્કીટને ઘાટ ઘડવા માટે કારીગરને સોંપ્યા. સાથે ડિઝાઈનના કાગળ પણ સોંપ્યા. કારીગરે મને અન્ય બે ત્રણ ધાતુઓ સાથે ગાળીને રણી બનાવી. મારામાં અન્ય ધાતુઓની મેળવણી પહેલા તો મને ના ગમી, મનમાં એક અણગમો ઉપજ્યો. જો કે પછી સમજાયું કે દુનિયામાં 'ચાલવું' હોય તો આપણે એવાની સાથે બાંધછોડ કરવી જ પડે છે. જે આપણને નથી ગમતા.

ઘડતરના કારીગરે અન્ય ધાતુઓને યોગ્ય પ્રમાણમાં મારામાં મિલાવી. પછી મને જુદા જુદા આકાર આપ્યા. પછી એ આકારોને પરસ્પર જોડીને એવા ઘાટનું નિર્માણ કર્યું. જેમાં જડતર થયી શકે. ઘડતરના કારીગર પછી મને જડતરના કારીગર પાસે તે જડતર કરી શકે એના માટે મોકલવામાં આવ્યો. એણે ખંતપૂર્વક જડતરનું કામ કર્યું. એણે કુંદન જડતર દ્વારા ફૂલ, પાન અને વિભિન્ન કોતરણી કરી. જડતરનું કામ પૂરું થયા પછી. મને મોતી-પરોયા(મોતી પરોવવાનુ કામ કરનાર) પાસે મોકલવામાં આવ્યો. મોતી વગેરે પરોવ્યા પછી મારો દેખાવ વધારે ખીલ્યો.

પૂરી રીતે તૈયાર થયા પછી મને વેપારીએ શો-રુમમાં મુક્યો. થોડા જ દિવસો પછી એક સજ્જન અને શ્રીમંત ઘરની સ્ત્રીએ મને ખરીદી લીધો. એણે સુખ, સમૃદ્ધિના પ્રસંગોએ મને એના શણગારનો અભિન્ન અંગ બનાવ્યો. વાર તહેવારે એ મને પહેરતી ત્યારે એનું સૌંદર્ય વધારે દીપી ઉઠતું. તે જ્યારે શણગાર કરવાની શરૂઆત કરતી ત્યારે સૌથી છેલ્લે મને પહેરતી; પણ જ્યારે શણગાર ઉતારતી ત્યારે સૌથી પહેલા મને ઉતારતી. મને તિજોરીમાં મુકતી. એના પછી બીજો શણગાર ઉતારતી. એણે મને કાયમ પોતાના પરિવારની શાન અને પ્રતિષ્ઠા સમજ્યો હતો. મેં પણ એની સુંદરતામાં વધારો કરવામાં કોઈ જ કચાશ નહોતી રાખી. હું એ સન્નારીના બે પુત્ર અને એક પુત્રીના લગ્ન પ્રસંગોની સાક્ષી બન્યો છું.

એકવાર એ સન્નારીના પતિ બહુ જ મોટા આર્થિક સંકટમાં ફસાયા, ત્યારે મને ગિરવે મૂકાયો. મને ગિરવે મૂકી મળેલા રૂપિયામાંથી એમણે નવેસરથી વેપાર શરૂ કર્યો. તનતોડ પરિશ્રમ કર્યો. સમાજ અને બજારમાં ખોવાયેલા માન, સન્માન અને પ્રતિષ્ઠાને પુનઃ પ્રાપ્ત કર્યા. મને પણ છોડાવ્યો. પાછું પોતાના પરિવારમાં સ્થાન આપ્યું.
પણ........
કુદરતનો ક્રમ છે. જેનો ઉદય થાય છે. એનો અસ્ત પણ થાય છે. જેનું સર્જન થાય છે. એનું વિસર્જન પણ થાય છે. મારા વિસર્જનના પળ પણ જલ્દી જ આવવાન છે. થોડી મિનિટોમાં મને ગાળવામાં આવશે. હું વિસર્જીત થયી જઈશ. આ એક પ્રકારે શુદ્ધિકરણ ની પ્રક્રિયા છે. આ વિસર્જન પછી મારું નવસર્જન થશે. નવો જન્મ થશે. ખબર નહીં કઈ શૈલીનું, કઈ ડિઝાઇનનું બનીશ, પણ બનીશ હું ઘરેણું જ; કારણ કે હું સોનું છું, શુદ્ધ સોનું: એટલે બનીશ તો હું ઘરેણું જ.
લો, મને ગાળવા માટે આવી ગયા છે.
રામ રામ જય શ્રી કૃષ્ણ
અભણ અમદાવાદી
કુમાર અહમદાબાદી

भाग्य एसा कहां (मुक्तक)

प्यार सब से करो भाग्य एसा कहां

होड़ हिंद की करो भाग्य एसा कहां

पीठ पर वार करते रहे हो सदा

मूंछ पर ताव दो भाग्य एसा कहां

कुमार अहमदाबादी 

फूल और कांटे(मुक्तक)

बाग में घूमने के लिए हौसला चाहिए

फूल को चूमने के लिए हौसला चाहिए

याद रखना मगर साथ कांटे भी होंगे जरुर 

शूल से जूझने के लिए हौसला चाहिए

कुमार अहमदाबादी

तड़पाएगी(मुक्तक)

 

जानता हूं तू मुझे तड़पाएगी

औ’ कभी एकांत में हंसाएगी

सामने जब आएगी सब भूलकर

दौड़कर मेरे गले लग जाएगी

कुमार अहमदाबादी

द्वार खुलने दो जरा

 

द्वार मधुशाला के खुलने दो जरा
पात्र को अमृत से भरने दो जरा
अप्सराएं नृत्य करने आएंगी
रंग मस्तक को बदलने दो जरा
कुमार अहमदाबादी

ખાસ રસથી ભરી દે(મુક્તક)

જામ ને દ્રાક્ષના ખાસ રસથી ભરી દે
મસ્ત મીઠા મધુર પ્રેમરસથી ભરી દે
આ ગુલાબીને ભરપૂર એકાંતવાળી
સાંજને તું મિલન રસ યોગથી ભરી દે
અભણ અમદાવાદી

बेटी का विदाई पत्र

 

सुहानी हो(मुक्तक)

आंखे हैं नशीली कितनी क्या कहूं सनम

मादक है जवानी कितनी क्या कहूं सनम

भ्रमर है कटिली नकशीदार शिल्प सी

बिंदी है सुहानी कितनी क्या कहूं सनम

कुमार अहमदाबादी

सृजनहार प्रेम(मुक्तक)

प्रेम सृजनहार है

प्रेम जीवनसार है

अर्थ शब्दों के कहे

प्रेम तो हरिद्वार है

कुमार अहमदाबादी

बसंती रुत (मुक्तक)

बसंती रुत है प्याला भी बसंती है

सुहानी देह, जोबन भी रसवंती है

देह लता की कोमलता! क्या कहूं

जैसे सुरीला राग जयजयवंती है

कुमार अहमदाबादी

छेड़ना मत कभी(गज़ल)

मूर्ख मन रुप को छेड़ना मत कभी, ज्योत है शांत है पर वो आग है

भस्म कर देगी ज्वाला बनी वो अगर, उस के मन में धधकता अनुराग है

प्यार देखा है डंक देखे नहीं, सोच लेना अगर स्पर्श करना हो तो

गाल पर जो झूले वो अलकलट नहीं, रूप के कैफ में डोलता नाग है

है सुधा आंख में संग हलाहल भी है, जांच विष की कभी करनी न चाहिए

शांत सागर है तूफान को मत जगा, उस के हर ज्वार में मौत का फाग है

कंटकों के अधिकार को जान ले, फूल को छेड़ने वाले ये जान ले

ये किसी की नहीं है निजी संपदा, रात दिन चाकरी कर रहा बाग है

कुमार अहमदाबादी 

प्राणेश्वरी प्राणप्यारी(गज़ल)

प्राणेश्वरी प्राणप्यारी मनमोहीनी तुम

कोयल सी मीठी सुरीली मृदु भाषिणी तुम

मैं हो गया धन्य जीवन भी हो गया है

हूं भाग्यशाली हो मेरी अर्धांगिनी तुम

आवाज जब जब सुनी तुम्हारी लगा ये

हो भैरवी राग की मोहक रागिणी तुम

धीमी धीमी चाल चलती हो मस्ती में जब

कहता है मेरा हृदय हो गजगामिनी तुम

तुम्हारी मरजी न हो और मैं छेड़ दूं तो 

बन जाती हो पल में तूफानी दामिनी तुम

कुमार अहमदाबादी

जीवन प्याला

 

ये जीवन भी इक प्याला है
ईश्वर पिलानेवाला है
जो भी पीना चाहोगे वो
प्याले में आनेवाला है

कुमार अहमदाबादी

खूबसूरत जाम(मुक्तक)

 ऐतिहासिक खूबसूरत जाम है

 साथ मेरे साकी और जाम है

  हो रहा है प्रेम कुछ बोले बिना

ये जीवन का सब से मीठा याम है

कुमार अहमदाबादी